Ograniczenie dostępu do ekranów i czytanie  dzieciom, zwłaszcza w okresie od urodzenia do około piątego roku życia, przyspiesza rozwój mózgu. Wszyscy wiemy, że to prawda, a teraz  mamy na to naukowe dowody.

Zdjęcie poniżej przedstawia skan mózg przedszkolaka, któremu regularnie czytano bajki. Czerwone obszary na tym skanie pokazują wzrost zorganizowanej istoty białej w obszarach odpowiedzialnych za zdolności językowe i umiejętność czytania.

Kolejne zdjęcie przedstawia skan mózgu przedszkolaka, który spędza około dwóch godzin dziennie przed ekranem (telewizora, smartfonu, komputera, telefonu, itp.). Kolor niebieski na tym zdjęciu pokazuje ogromny niedorozwój i dezorganizację istoty białej w obszarach odpowiedzialnych za zdolności językowe i umiejętność czytania.

Oba skany są efektem badań przeprowadzonych przez Reading & Literacy Discovery Centre  w Szpitalu dla Dzieci w Cincinnati. Są to pierwsze badania, które dostarczyły neurobiologicznych dowodów na potencjalne korzyści płynące z czytania i potencjalne szkody, wynikające ze spędzania czasu przed ekranem, dla rozwoju mózgu dziecka w wieku przedszkolnym.

Dzieci, które mają bardziej stymulujące doświadczenia, wpływające na organizację mózgu, mają ogromną przewagę w szkole

– twierdzi dr John Hutton, pediatra, który brał udział w omawianych badaniach.

W obu badaniach wykorzystano specjalny typ MRI, zwany obrazowaniem tensora dyfuzji. W ten sposób przeanalizowano istotę białą 47 zdrowych dzieci w wieku od trzech do pięciu lat, które nie rozpoczęły edukacji przedszkolnej.

Szara istota mózgu zawiera większość komórek mózgowych, mówiących ciału, co ma robić. Istota biała składa się z włókien, które tworzą połączenia między komórkami mózgu a resztą układu nerwowego.
Zwiększenie i uporządkowanie istoty białej ma kluczowe znaczenie dla umiejętności mózgu do komunikowania się między jego różnymi częściami, zwiększając jego funkcjonalność i zdolność do uczenia się. Bez dobrze rozwiniętego systemu komunikacji prędkość przetwarzania wszelkich danych w mózgu spada, co negatywnie wpływa na procesy uczenia się.

Dzieci rodzą się z ogromną liczbą neuronów. W zależności od tego, jaką stymulację otrzymają od swoich opiekunów typu: mówienie, przytulanie, noszenie, wychodzenie na zewnątrz, czytanie na głos – połączenia między neuronami są wzmacniane lub zanikają. (…) I chociaż mózg może się zmieniać i uczyć w każdym wieku, jest o wiele bardziej wydajny w ciągu pierwszych pięciu lat i dlatego te doświadczenia z wczesnego dzieciństwa są tak ważne

–  podsumowuje dr Hutton.

Oprócz wykonywania skanów mózgu, dzieci poddawano również testom poznawczym.

Okazało się, że dzieci, które korzystały z ekranów przez ponad godzinę dziennie, gorzej czytały, wykazywały niższe umiejętności w posługiwaniu się językiem i słabiej wypadały w  testach szybkiego nazywania obiektów niż dzieci, które nie spędzały czasy przed ekranami.
Dla lepszego porównywania, dzieci, które często czytają książki ze swoim opiekunem, uzyskały wyższe wyniki testów poznawczych.

Czytanie czytaniu nierówne. The National Institute for Literacy ustalił, opierając się na badaniach naukowych, wskazówki dla rodziców/opiekunów, dotyczące efektywnego wsparcia dzieci w rozwoju poznawczym poprzez czytanie. Oto kilka z nich:

• zanim zaczniesz dziecku czytać, mów do niego, reaguj na „zaczepki” ze strony dziecka, opisuj mu świat, opowiadaj, co robisz,
• czytaj, wczuwając się w tekst: odgrywaj role, zmieniaj ton głosu, gestykuluj, śpiewaj, – niech wspólna lektura będzie okazją do dobrej zabawy – jeśli temat Cię interesuje, polecam sięgnąć po artykuły o tzw. czytaniu wrażeniowym – metodzie opracowanej przez Panią Małgorzatę Swędrowską,
• baw się z dzieckiem w pokazywanie postaci i rzeczy na ilustracjach, może powtarzać za Tobą nowe słowa albo wskazywać przedmioty, o które zapytasz,
• zaangażuj się w czytanie – dziecko wyczuwa emocje najbliższych, więc Twoje nastawienie jest kluczowe.

Czytanie dzieciom to prosty i sprawdzony sposób na ułatwienie im poznawania świata. Dodatkowo wspólna lektura jest świetną formą na wzmacnianie więzi i budowanie wartościowej relacji w zaufaniu i miłości.

Wpis na podstawie artykułu:

https://edition.cnn.com/2020/01/16/health/child-brain-reading-books-wellness/