“(…) dom twojego nowonarodzonego dziecka jest w twoich ramionach”

[Księga rodzicielstwa bliskości/ William i Martha Sears]

Rodzicielstwo bliskości (RB) to styl/sposób budowania relacji rodziców z dzieckiem oparty na psychologicznej teorii przywiązania. Już od momentu narodzin dziecko tworzy z opiekunami więź emocjonalną, której jakość i siła mają wpływ na całe jego przyszłe życie. Więź taka zaczyna się w okresie ciąży, wzrasta po narodzinach i trwa przez cały okres dorastania.

Dla mnie samej RB jest tak oczywiste i intuicyjne, że nawet nie potrafię wyobrazić sobie innej opcji. Nie kuszą mnie trenerzy dzieci, nie popieram tzw. zimnego chowu, a co najważniejsze nie traktuję dziecka jak przeciwnika, którego trzeba ujarzmiać, żeby funkcjonował wedle moich widzimisię. Bycie tu i teraz, w pełni obecną, w gotowości na szybką reakcję na potrzeby synka jest tym, co staram się praktykować.

Ciąża jako początek

Uważność warto wcielić w życie już w trakcie ciąży. To właśnie wtedy zmysły matki kierują się ku jej wnętrzu, do łona, w którym rozwija się nowe życie. Troszcząc się o siebie (odpoczynek, prawidłowa dieta, pielęgnacja ciała), dba jednocześnie o swoje dziecko. Przywiązanie, ukształtowane w tym okresie, jest podstawą matczynej miłości tuż po porodzie:

– Doświadczenie widzenia i dotykania twojego właśnie urodzonego dziecka jest bezcenne. To czas, w którym dająca życie miłość do istoty w twoim łonie, zmienia się w miłość opiekuńczą do dziecka, które trzymasz w ramionach. (…) Dziecko uważnie spogląda na twoją twarz, jakby mówiło:”Już wiem, że jesteś najważniejszą osobą w moim świecie. – [Księga rodzicielstwa bliskości/ William i Martha Sears]

Narodziny bliskości

Jak zaraz po narodzinach rozpocząć przygodę zwaną rodzicielstwem bliskości? Przede wszystkim należy zadbać o kontakt ‘skóra do skóry’ i to natychmiast po pojawieniu się małego człowieka na świecie. Mowa oczywiście o sytuacji, gdy nie ma ku temu żadnych przeciwwskazań medycznych.

– Światła przygasają, krzyk dziecka ucicha. Nastaje chwila spokoju, rozpoczyna się od tego momentu jeden z najważniejszych okresów życia rozwijającej się nowej istoty ludzkiej. W następnej godzinie, jeśli tylko matka i dziecko pozostają razem w warunkach, które zapewniają bliski fizyczny kontakt, w atmosferze miłości, zaczynają się dziać niezwykłe rzeczy. Najpierw dziecko zaczyna się relaksować. Już nie potrzeba wysiłku i walki, dziecko opiera się mocniej o ciało matki. Matka może odczuć nieprawdopodobną słodycz i ciepło jego ciała, które łączy się z jej ciałem ponownie po rozłące spowodowanej porodem. – [Karmienie piersią/Sheila Kitzinger]

Kontakt skóra do skóry do niepowtarzalny i niezastąpiony sposób na pierwsze powitanie małej osoby. Poza tym, że jest źródłem obustronnej przyjemności, ma też znaczenie z biologicznego punktu widzenia. Dziecko poznaje zapach mamy, słyszy znajome bicie serca i dostosowuje swój oddech do jej oddechu. Jeśli u dziecka spada temperatura ciała, u matki automatycznie ona wzrasta i w ten sposób wspomaga proces przystosowania się młodego organizmu do nowych warunków.

Kolejnym ważnym elementem układanki RB jest dotyk. Jego kojące właściwości są nieprzecenione: uspokaja, wyrównuje oddech i rytm bicia serca, stymuluje produkcję hormonów szczęścia, obniżając jednocześnie poziom hormonów stresu. Głaskanie, tulenie, gładzenie skóry: tego potrzebuje każde niemowlę.Warto połączyć dotyk z czułym spojrzeniem i przemawianiem do dziecka. Noworodek widzi najlepiej z odległości ok. 25 cm… i jest to przybliżona odległość między piersiami a oczami matki. Przypadek? Wątpię  Przytulony do klatki piersiowej osesek spogląda na mamę, a ona ma możliwość odwzajemnić spojrzenie. Mówienie do noworodka w takiej sytuacji ułatwia rozwój naturalnej komunikacji między nim a rodzicielką. Co ciekawe, noworodek jest w stanie rozróżnić głos matki od każdego innego. Dodaje on dziecku otuchy i uspokaja.

Mleczna droga

Dopełnieniem całości jest karmienie piersią.

– Kontakt dziecka z matczynym sutkiem to część procesu stymulowania macierzyńskich zachowań, który ma zapewnić noworodkowi opiekę i ochronę. Ssanie i lizanie brodawki przez dziecko uwalnia do krwi kobiety oksytocynę, hormon powodujący obkurczanie się macicy i zmniejszanie krwawienia poporodowego. Oksytocyna wywołuje również uczucie przywiązania. – [Księga rodzicielstwa bliskości/ William i Martha Sears]

Wspólna mleczna droga pozwala na bliższe poznanie się i ułatwia budowanie komunikacji opartej na zaufaniu.

Warunki dla bliskości

Stworzenie trwałej więzi z noworodkiem tuż po porodzie wymaga odpowiednich warunków środowiskowych. Dlatego tak ważny jest wybór miejsca rodzenia, położnej, douli i lekarza prowadzącego ciążę. Jeśli szukasz placówki przyjaznej rodzicielstwu bliskości, zajrzyj na stronę stworzoną przez Fundację Rodzić po Ludzku: https://www.gdzierodzic.info/, na której możesz poczytać opinie na temat warunków okołoporodowych w konkretnych polskich szpitalach.

Pierwsza godzina po porodzie naprawdę ma znaczenie :).