
Dziecko w żałobie w czasie Świąt
Okres świąteczny kojarzy nam się przede wszystkim z radosnymi przygotowaniami, czasem spędzony w gronie najbliższych, obdarowywaniem się prezentami. Jest też druga strona medalu: to właśnie w Święta najbardziej odczuwamy brak ukochanych osób, które umarły.
Pustka, jaką zostawia po sobie śmierć bliskiego człowieka, staje się w grudniu jakby bardziej namacalna. Tęsknota, żal po stracie, głęboki smutek mogą się nasilić, sprawiając, że radosne świętowanie będzie czymś trudnym, ponad siły. Dotyczy to zarówno dorosłych jak i dzieci.
Te ostatnie potrzebują w tym trudnym czasie jeszcze więcej wsparcia niż dorośli, ponieważ nie do końca rozumieją, co się stało, jak teraz będzie wyglądać ich życie: zarówno codzienność jak i uroczyste wydarzenia. Jesteśmy dla nich latarnią na wzburzonym morzu pytań i sprzecznych emocji. To wielka odpowiedzialność.

Jak pomóc dziecku w żałobie w Święta?
Oto kilka wskazówek, jak wspierać dzieci w żałobie w okresie świątecznym:
- Rozmawiajcie o zmarłej osobie. Możecie zasiąść całą rodziną i opowiedzieć swoje wspomnienia, przejrzeć album ze zdjęciami, przytoczyć rodzinne anegdoty, powspominać Święta, kiedy bliska osoba jeszcze żyła.
- Podzielcie między siebie świąteczne obowiązki, które do tej pory wykonywał zmarły członek rodziny. Możecie zwołać rodzinną naradę, na której oczywiście nie zabraknie dziecka, i wspólnie ustalić, jak teraz będą wyglądać przygotowania i obchody Świąt. Jeśli przykładowo do tej pory to babcia piekła pierniki i teraz jej zabrakło, możecie zaproponować dziecku, że upieczecie je razem z nim. Uszanujcie jego decyzję, niezależnie czy będzie na tak czy na nie.
- Przygotujcie z dzieckiem prezent dla zmarłej osoby i wspólnie zanieście go na cmentarz. To może być świąteczna wiązanka, ozdoba, bukiecik – coś, co dziecko może wykonać samo z waszą pomocą. Wizyta na cmentarzu to również piękna okazja do szczerej, spokojnej rozmowy na temat przemijania i śmierci. Warto zachęcać dziecko do zadawania pytań i odpowiadać na nie szczerze, prostym językiem.
- Pozwólcie sobie na wszystkie emocje, także na smutek, żal i tęsknotę. Nie ukrywajcie tych uczuć przed dzieckiem. Dzięki temu ono także nie będzie wstydzić się własnych emocji i nie poczuje się gorsze, dziwne, inne ze swoją żałobą, widząc, że pozostali również jej doświadczają.
- Zadbajcie o siebie. Pamiętajcie, że macie prawo do szukania pomocy, wsparcia po stracie bliskiej osoby. Dla Was to także trudny czas. Nie bójcie się o tym mówić. Możecie wymyślić swój własny świąteczny rytuał na pamiątkę zmarłej osoby, np. upiec jej ulubione ciasto, czy zaśpiewać ukochaną kolędę.
Święta to magiczny, a jednocześnie wymagający czas. Zwłaszcza po śmierci kogoś bliskiego. Życzę nam wszystkim ukojenia w sercu i spokoju ducha.
„Nieobecnych ta obecność
Plącze się jak ciepły szalik
Jest tak czuła, kiedy pachną
Pomarańcze z goździkami
(„Kołysanka dla nieobecnych” – Aleksandra Dybowska – Kołysenne)
Przeczytaj także „Jak wspierać dziecko w żałobie?”